"Nie bój się, wierz tylko!"

 W Słowie Bożym na dzisiejszą niedzielę Kościół zaprasza nas do kontemplacji czynów Tego, którego nazywa „zwycięzcą śmierci, piekła i szatana” i zaprasza nas, abyśmy w tym Paschalnym zwycięstwie Zbawiciela uczestniczyli przez odnawianą nieustannie postawę wiary.

  Ewangelia św. Marka, która wprowadza nas w tę kontemplację otwiera się znajomą nam sceną. „Gdy Jezus przeprawił się z powrotem w łodzi na drugi brzeg, zebrał się wielki tłum wokół Niego, a On był jeszcze nad jeziorem” (Mk 5, 21). Sława Jezusa rozprzestrzenia się błyskawicznie. Jego niezwykłe znaki przyciągają coraz większe tłumy tak ciekawskich, jak również chorych, upatrujących w jego pomocy ostatnią, często dosłownie, szansę na uzdrowienie. Z takim właśnie nastawieniem stają przed Nauczycielem z Nazaretu główni bohaterowie dzisiejszej perykopy. W obu przypadkach punktem wyjścia jest ich tragiczna, beznadziejna z ludzkiego punktu widzenia sytuacja, która staje się okazją dla objawienia się nieskończonej potęgi Bożej miłości.

  Pierwszym postacią jest Jair, jeden z przełożonych synagogi, prawdopodobnie w Kafarnaum. Św. Marek opowiada, że właśnie tam Jezus nauczał, po powołaniu dwunastu apostołów, „jak ten, który ma władzę” (Mk 1, 23), oraz uwolnił człowieka z mocy ducha nieczystego. Pokonany demon zdradził wówczas, wbrew woli Zbawiciela, Jego prawdziwą tożsamość, mówiąc „Wiem kto jesteś: Święty Boży” (Mk 1, 24). Widocznie pokaz mocy Jezusa zrobił na Jairze ogromne wrażenie skoro, powodowany ojcowską miłością, padł do stóp Jezusa i błagał o ratunek dla córeczki. Musimy sobie uświadomić, że dla przełożonego synagogi, którego zadaniem było dbanie o przestrzeganie Prawa, taki gest oznaczał, najprawdopodobniej, w najlepszym razie utratę piastowanego stanowiska i środków do życia, w najgorszym zaś śmierć. Jezus bowiem, uzdrawiając właśnie w synagodze, w szabat, człowieka z uschłą ręką, stał się dla faryzeuszów i zwolenników Heroda bluźniercą i niebezpiecznym wichrzycielem, którego postanowili zamordować (por. Mk 3, 1-6).
Postawa przełożonego synagogi była dla wrogów Jezusa uznaniem boskiego pochodzenia Jego mocy i co za tym idzie jawną zdradą. Dla Jaira, zrozpaczonego perspektywą rychłego zgonu ukochanego dziecka, nie ma to żadnego znaczenia. Widział znaki, jakie uczynił Nauczyciel i tylko w Nim pokłada niezłomną nadzieję, nie bacząc na śmiertelne niebezpieczeństwo na jakie naraża siebie i resztę rodziny. 

  W tym wzruszającym i pełnym dramaturgii geście po raz pierwszy uwidacznia się zacięta walka pomiędzy Prawem i śmiercią a Miłością i Życiem.

  Przełożony synagogi, w swoim geście rzuca martwe Prawo do stóp Miłości, która jest Życiem (por. J 14, 6). Jair błaga Jezusa: „przyjdź i połóż na nią ręce, aby ocalała i żyła”(Mk 5, 23). Wierzy, że dla uzdrowienia córeczki niezbędny jest dotyk Jezusa, który wyraża wejście w relację fizyczną z chorym. Być może widział jak Pan posługuje się tym gestem wobec innych chorych, jak w przypadku uzdrowienia trędowatego, którego Jezus dotknął (por. Mk 1, 41).

  Mesjasz doskonale wie, że jego fizyczna obecność nie jest konieczna dla uzdrowienia, ale mimo to spełnia prośbę przełożonego synagogi. Jair, przedstawiciel narodu wybranego, nie ma wiary poganina setnika, który na propozycję Jezusa: «Przyjdę i uzdrowię go». (...) odpowiedział: «Panie, nie jestem godzien, abyś wszedł pod dach mój, ale powiedz tylko słowo, a mój sługa odzyska zdrowie”. (Mt 8, 7-8). Tym niemniej, być może Zbawiciel widzi w jego ojcowskiej, gotowej na każde poświęcenie miłości odbicie miłości Ojca Niebieskiego, gdyż „tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne”. (J 3, 16).

  Obaj mężczyźni ruszają w drogę, przeciskając się przez wielki tłum, który zaintrygowany niezwykłym gestem Jaira idzie za nimi ciekaw jak skończy się ta historia. Nic więc dziwnego, że tłoczą się i cisną wokół Jezusa- każdy chce być jak najbliżej Nauczyciela w momencie kiedy znów dokona cudu. Nagle jednak wydarza się coś niezwykłego. Chrystus zatrzymuje się, odwraca i zadaje co najmniej nierozsądne, zważywszy na okoliczności pytanie: „Kto się dotknął mojego płaszcza?” (Mk 5, 30). Dla uczniów, którzy z racji zażyłości z Jezusem czują się bardziej pewnie, jest to okazja do drobnej złośliwości: „«Widzisz, że tłum zewsząd Cię ściska, a pytasz: Kto się Mnie dotknął»” (Mk 5, 31). Św. Łukasz precyzuje, że chodzi tu o św. Piotra, lidera apostołów. To zachowanie przypomina postawę uczniów na łodzi, podczas burzy na jeziorze galilejskim, kiedy czynili Jezusowi wyrzuty, iż nie obchodzi Go, że lada chwila utoną (por. Mk 4, 38). Świadczy ona o ich braku duchowej więzi z Nauczycielem. Mimo uzdrowień, egzorcyzmów i codziennych nauk, które Jezus tłumaczy im na osobności, uczniowie są sercem o lata świetlne odleglejsi od Jezusa w porównaniu z urzędnikiem świątynnym i traktowaną przez wszystkich zgodnie z martwą literą Prawa na równi z trędowatymi cierpiąca na krwotok kobietą. 

  To ona bowiem – druga bohaterka dzisiejszej opowieści ewangelicznej - niepostrzeżenie podeszła z tyłu do Jezusa i dotknęła Jego płaszcza, pokładając w tym przestępczym, według Prawa, geście całą swoją nadzieję na uzdrowienie i powrót do życia. Przez dwanaście lat, jak informuje nas św. Marek, kobieta cierpiąca na krwotok wykorzystała bezskutecznie wszelkie możliwości jakie dawała jej ówczesna medycyna, aby uwolnić się od choroby, która de facto skazywała ją na śmierć cywilną. Ciągłe upływy krwi, czyniły z niej osobę permanentnie nieczystą, uniemożliwiając jej wstęp do synagogi, pożycie małżeńskie i inne relacje społeczne, gdyż jej dotyk „zanieczyszczał” innych. Do cierpień duchowych dołączyły cierpienia fizyczne spowodowane przez bolesne kuracje i ubóstwo, w które w rezultacie popadła. Ostatecznie zdesperowana kobieta postanowiła złamać prawo i ryzykując karę niepostrzeżenie dotknąć płaszcza Jezusa. Dlatego jej dotyk był tak różny od wszystkich, których doświadczał Jezus w drodze do domu Jaira. Chrystus „uległ” sile tej zdesperowanej wiary: uzdrawiająca „moc wyszła od Niego” i kobieta doznała natychmiastowego uzdrowienia (por. Mk 5, 29-30).

  To wydarzenie jest wyjątkowe również dlatego, że jego przebieg zdaje się odbywać poza kontrolą Jezusa: moc wychodzi z Niego jakby automatycznie, niczym niekontrolowane wyładowanie elektryczne w reakcji na dotyk kobiety. Poza tym Jego zachowanie sugeruje, że nie wie On kto ją spowodował. Samo postępowanie chorej na krwotok przypomina przypowieść o obrotnym rządcy z Ewangelii wg św. Łukasza, który posłużył się sprytem graniczącym z przestępstwem, aby zapewnić sobie lepszą przyszłość. Tu również występuje element ryzyka i ufność w wyrozumiałość Pana, który – jak się okazuje - jednak o wszystkim wiedział (por. Łk 16 1-8). Podobnie trudno sobie wyobrazić, aby Jezus nie miał kontroli nad mocą Ducha Świętego udzieloną Mu przez Ojca i nie wiedział, kto stał się jej beneficjentem – raczej w ten sposób wyraża się potęga misterium, tajemnicy zbawczego działania Ducha Bożego, które nigdy nie jest czymś magicznym, ale zawsze świadomym aktem miłości Wszechmogącego Boga wobec stworzenia potrzebującego pomocy.

Ponadto Jezus prowokuje i oczekuje na ujawnienie się kobiety będącego dopełnieniem jej aktu wiary, ponieważ w tym właśnie momencie, przyznając się publicznie do przestępstwa ryzykowała surową karę. Uzdrowiona kobieta posłusznie występuje z tłumu, „zalękniona i drżąca” upada przed Chrystusem i wyznaje Mu całą prawdę. Stan jej ducha nie wynika, według Ewangelisty, z lęku przed karą, ale dlatego, że „wiedziała, co się z nią stało”: doświadczając uzdrawiającej łaski Ducha Świętego, kobieta zostaje uwolniona z lęku wywołanego przez stare Prawo i otrzymuje dar bojaźni Bożej, w którym staje się Bożym dzieckiem (por. Rz 8, 14-17). Korzącą się u swych stóp niewiastę Pan Jezus nazwał „córką” i posłał, obdarzając pokojem, który jest darem paschalnym Zmartwychwstałego. W tym sensie ocalona dzięki swej wierze kobieta jest pierwszą w tej opowieści ikoną Kościoła. 

  W tej scenie ma miejsce kulminacja drugiej odsłony zwycięskiej walki życia nad chorobą strachem i śmiercią, w mocy wiary wprawdzie jeszcze niedoskonałej, ale niezachwianej w Bożą moc Jezusa, która daje ocalenie.

  Osoby, będące świadkami znaków, które Jezus czyni w dzisiejszej Ewangelii, zdają się stwarzać klimat wrogi dla wiary w Jego boskie pochodzenie ze swoim racjonalizmem i fałszywą troską. Św. Marek pisze, że: „Gdy On jeszcze mówił, przyszli ludzie od przełożonego synagogi i donieśli: «Twoja córka umarła, czemu jeszcze trudzisz Nauczyciela?»” (Mk 5, 35). Ludzie ci wprawdzie nie byli świadkami uzdrowienia kobiety cierpiącej na krwotok, lecz nie usprawiedliwia to ich bezduszności. Nie mówią bowiem do rozpaczającego ojca: „Twoja córka umarła! Bardzo nam przykro”, ale skupiają się na bezsensowności jego trwania przy Jezusie: „Twoja córka nie żyje, przestań więc niepotrzebnie zawracać głowę Nauczycielowi i pogódź się wreszcie z tym faktem!”. Po ludzku może i mają rację, ale tu dzieją się rzeczy Boże, a nie ludzkie, co Jezus dobitnie wyraża, ignorując ich kompletnie i podtrzymując Jaira w postawie wiary, mówiąc do niego: „ Nie bój się, wierz tylko” (Mk 5, 34). 

  Największym wrogiem wiary jest strach wypływający z absolutyzacji naszego ludzkiego rozeznania bazującego na doświadczeniu. Uczniowie wiedzieli, że prawdopodobieństwo zatonięcia łodzi, która nabiera wody na rozszalałym jeziorze graniczy z pewnością, więc bali się śmierci, mimo że Jezus był z nimi. Jair wie, że ciężka choroba często prowadzi do śmierci, potrafi rozpoznać kiedy człowiek znajduje się w stanie agonalnym i wierzy, że inni też to potrafią. Nie ma powodu nie ufać swoim współpracownikom: skoro mówią, że córeczka umarła i boi się, że tak jest rzeczywiście: jego wiara – mimo że przed chwilą widział cud uzdrowienia – także umiera. Zbawiciel przeciwstawia się temu rozumowaniu. W dziesiątym rozdziale swojej Ewangelii św. Marek opowiada o bogatym młodzieńcu, który odszedł zasmucony, gdyż na pytanie co ma zrobić, aby wejść do królestwa Bożego, Jezus z miłością doradził Mu, aby rozdał wszystko, co ma i poszedł za nim. „Lecz on spochmurniał na te słowa i odszedł zasmucony, miał bowiem wiele posiadłości” (Mk 10, 22). Podczas rozmowy, która się wówczas wywiązała uczniowie pytają niemal retorycznie: «Któż więc może się zbawić?». Odpowiedź Jezusa jest dobitna i niesie nadzieję dla wszystkich Jairów, aż do skończenia świata: „«U ludzi to niemożliwe, ale nie u Boga; bo u Boga wszystko jest możliwe». „ (Mk 10, 27).

  Jezus nie zraża się ludzkim niezrozumieniem tej tajemnicy, „zamieszaniem płaczem i głośnym zawodzeniem” wyrażającym ból i niemoc wobec nieodwracalności śmierci. Co więcej, zdaje się, że godzi się na jej chwilowe zwycięstwo, aby w ostatecznie ukazać swoją boską władzę nad nią. Idąc z Jairem do jego domu, zatrzymał się, by uzdrowić kobietę chorującą na krwotok. Czy gdyby tego nie zrobił, zdążyłby uzdrowić dziecko? Dlaczego nie uczynił tego na odległość, jak w przypadku sługi setnika? Św. Jan odpowiada na to pytanie w historii wskrzeszania Łazarza. Mimo, że dowiedział się o jego chorobie od Marii i Marty, Jezus przez dwa dni zwlekał z udaniem się do Betanii. Uzasadnił to następująco: „«Choroba ta nie zmierza ku śmierci, ale ku chwale Bożej, aby dzięki niej Syn Boży został otoczony chwałą»” (J 11, 4). Św. Ireneusz pisze: „Albowiem chwałą Boga jest człowiek żyjący, a życiem człowieka jest oglądanie Boga”. Ewangelista przypomina nam również, że „Jezus miłował Martę i jej siostrę, i Łazarza”. Kiedy wreszcie przybył na miejsce Łazarz od czterech dni spoczywał w grobie. „Gdy więc Jezus ujrzał jak płakała ona i Żydzi, którzy razem z nią przyszli, wzruszył się w duchu, rozrzewnił i zapytał: «Gdzieście go położyli?» Odpowiedzieli Mu: «Panie, chodź i zobacz!». Jezus zapłakał. A Żydzi rzekli: «Oto jak go miłował!»” (J 11, 33-35). Jezus nie jest beznamiętnym mistrzem, rozgrywającym partię szachów z diabłem i śmiercią, w której stawką jest nasze zbawienie. Właśnie temu ostatniemu podporządkowuje całkowicie swoją misję i będąc prawdziwym Bogiem i prawdziwym człowiekiem uczestniczy w naszych radościach i cierpieniach. Św. Paweł podkreśla ten aspekt osobowości Chrystusa: „Nie takiego bowiem mamy arcykapłana, który by nie mógł współczuć naszym słabościom, lecz doświadczonego we wszystkim na nasze podobieństwo, z wyjątkiem grzechu.” (Hbr 4, 15).

  Wszedłszy do domu Jaira, Jezus potwierdza, że jego rozeznanie rzeczywistości jest głębsze i pełniejsze od tego, które dyktuje jedynie ludzki rozum i doświadczenie, oświadczając żałobnikom: „Dziecko nie umarło, tylko śpi” (Mk 5, 39). Podobnie, wyraził się w przypadku swego przyjaciela z Betanii: „«Łazarz, przyjaciel nasz, zasnął, lecz idę, aby go obudzić». Uczniowie rzekli do Niego: «Panie, jeżeli zasnął, to wyzdrowieje». Jezus jednak mówił o jego śmierci, a im się wydawało, że mówi o zwyczajnym śnie. Wtedy Jezus powiedział im otwarcie: «Łazarz umarł, ale raduję się, że Mnie tam nie było, ze względu na was, abyście uwierzyli” (J 11, 11-15). Niezrażony wyśmiewaniem obecnych, których szybko opuścił żałobny nastrój, Jezus wszedł tam, „gdzie dziecko leżało”. 

  Chrystus ujmuje je za rękę, sam stając się w ten sposób po raz kolejny raz tego dnia nieczysty (por. Lb 19, 11.13). W ten sposób przejmuje na siebie, osobę bez grzechu, grzech Adama i jego najdotkliwszą konsekwencję - śmierć, aby unicestwić je na krzyżu w akcie miłości, jako „Baranek Boży, który gładzi grzechy świata” (J 1, 29). W niezwykłej scenie, która właśnie ma miejsce udział biorą jedynie wybrane osoby: Jezus, Jego trzej najbliżsi uczniowie Piotr, Jakub i Jan, rodzice dziecka, oraz ona sama. Mamy tu do czynienia z formą zaślubin mistycznych, w których Jezus jest Panem młodym, uczniowie jego świadkami, a rodzice, szczególnie Jair reprezentujący Prawo, oddają pannę młodą do Oblubieńcowi . Od momentu, w którym Jezus wziął ją za rękę, św. Marek pisze o „dziewczynce, a nie o dziecku”. Zbawiciel, wskrzeszając ją, mówi po aramajsku „Talitha kum” - „dziewczynko, mówię ci, wstań”. Ewangelista używa tu słowa „korasion”, będącego zdrobnieniem od słowa „kore” zarezerwowanego dla dziewcząt, które jeszcze nie wstąpiły w związek małżeński. W Pieśniach nad Pieśniami czytamy:” Ja śpię, lecz serce me czuwa: Cicho! Oto miły mój puka! «Otwórz mi, siostro moja, przyjaciółko moja, gołąbko moja, ty moja nieskalana»” (Pnp 5, 2). Akt wskrzeszenia staje się jednocześnie aktem zaślubin, a córka Jaira, która ma dwanaście lat i może według Prawa wstępować w związek małżeński, symbolizuje całego Izraela, którego obiecany Mesjasz podnosi z martwych i poślubia, wskrzeszając i dając nowe życie w jedności z Bogiem. Dziewczynka natychmiast wstaje i chodzi – co jest symbolem całkowitego powrotu do życia i gotowości do pełnienia woli Pana. Jezus wydaje osłupiałym ze zdumienia świadkom wskrzeszenia dziewczynki, polecenie: „aby jej dano do jedzenia”, co ma w pełni potwierdzić realność wskrzeszenia, podobnie jak będzie to miało miejsce po Jego zmartwychwstaniu: „Lecz gdy oni z radości jeszcze nie wierzyli i pełni byli zdumienia, rzekł do nich: «Macie tu coś do jedzenia?» Oni podali Mu kawałek pieczonej ryby. Wziął i jadł wobec nich.” (Łk 24, 41-43).

W ten sposób po raz trzeci dokonuje się i dopełnia akt zwycięstwa Chrystusa nad śmiercią, poprzez odkupienie i złączenie w miłości Boga i człowieka. 

  Ta jedność, wyrażona w wymiarze małżeńskim już w drugim rozdziale księgi Rodzaju: „Dlatego to mężczyzna opuszcza ojca swego i matkę swoją i łączy się ze swą żoną tak ściśle, że stają się jednym ciałem” (Rdz 2, 24) w sposób mistyczny realizuje się w Kościele, Oblubienicy Chrystusa, Nowym Izraelu, o którym Jezus powie: „Ja jestem krzewem winnym, wy - latoroślami. Kto trwa we Mnie, a Ja w nim, ten przynosi owoc obfity” (J 15, 5). Kościół Chrystusa aż do Paruzji, czyli powtórnego przyjścia Chrystusa w chwale, będzie w świecie kontynuował misję Zbawiciela poprzez głoszenie Słowa i aktualizację, poprzez sakramenty, obecności królestwa Bożego na Ziemi. Widzialnym znakiem tej kontynuacji są cuda czynione przez uczniów w imię Jezusa, w tym wskrzeszenie Tabity, opisane w Dziejach Apostolskich, kiedy to: „Po usunięciu wszystkich, Piotr upadł na kolana i modlił się. Potem zwrócił się do ciała i rzekł: „«Tabito, wstań!» A ona otwarła oczy i zobaczywszy Piotra, usiadła.” (Dz 9, 40). Ponieważ miłość Boga do człowieka jest nieskończenie wielka, a Ten, który ją nam objawił przez swoją mękę i zmartwychwstanie oraz nam jej udziela w Duchu Świętym, jest wiecznie obecny w swoim Kościele.

                                                                                    Arek